گام 13
اصل غنی سازی اوقات خدمت و مدیریت زمان
مدیریت زمان عبارت است از در گردش نگه داشتن زمان و لحظات زندگی و مفید نمودن حداکثری آن .
مدیریت زمان یعنی استفاده بهینه از زمان با جدّیت و تلاش تمام و اجازه ندادن به دخالت ناروای امور در جریان اجرای برنامه ها.
مدیریت زمان یعنی استفاده حداکثری از زمان حداقلی برای رسیدن به اهداف.
و در یک جمله مدیریت زمان یعنی مهار عمر، سال، ماه ،هفته، روز، ساعت، دقیقه و ثانیه های زندگی.
در یک نگاه کلّی مدیریت زمان برای خدّام در چند بخش قابل بررسی است:
مدیریت زمان در حین خدمت
از جمله عوامل موفقیت در خدمت خالصانه به آستان مقدس اهل بیت علیهم السلام، مدیریت زمان در هنگام خدمت است .
توفیق حضور یافتن در بارگاه ملکوتی حضرت ثامن الحجج علیه السلام، فرصتی طلایی است تا خادمان حرم، ضمن انجام وظایف خود، از زمان تحت اختیار خود بیشترین استفاده را ببرند و با مدیریت صحیح زمان، ضمن افزایش کارآیی و بازدهی خود در خدمت به میهمانان و زایران، از لحظه لحظه عمر برای تقّرب و رشد هر چه بیشتر بهره برداری نمایند .
قال علی علیه السلام لمالک أشتر:
(فضع کلّ أمرٍ موضعه و أوقع کلّ أمرٍ موقعه.)
«و تلاش کن هر کاری را در جای خود و در زمان مخصوص خود انجام دهی ».
از آنجا که خادمان حرم در طول خدمت روزانه خود ساعاتی را به خدمت مستقیم مشغولند و ساعاتی را به استراحت میپردازند لازم است برای هر دو زمان خود برنامه ریزی نمایند .
به عنوان مثال برای ساعات خدمت در کنار انجام وظایف ،به انجام این برنامه ها توجه شود:
ذکر گفتن خصوصاً مداومت بر صلوات و استغفار .
خواندن نماز مستحبی در حال خدمت.
درس آموزی از ارادت خالصانه زایران به امام رضا علیه السلام.
تفکّر در عظمت مقام ولایت امام.
تمرین حسّ حضور در محضر امام .
استفاده از فضای معنوی و ملکوتی حرم برای سیر و سلوک و توجّه به حضرت حق و امام.
گفتگو و نجوای عاشقانه و خالصانه با امام .
دعا کردن برای برآمدن حاجات میهمانان و زایران و مشتاقان زیارت علی ابن موسی الرضا علیه السلام که موفق به زیارت آن حضرت نشده اند .
حفظ قرآن و مرور محفوظات خود (بطوری که با طی یک دوره آموزشی و استفاده از اوقات خدمت میتوانند در کوتاهترین زمان، کل قرآن را حفظ نمایند).
قرائت اذکار مخصوص هر ماه و اذکار مستحّب ساعات شبانه روز.
هدیه کلامی یک حدیث یا یک آیه به زایران به عنوان سوغات معنوی .
امر به معروف و نهی از منکر و تلاش برای معرفت افزایی زائران.
انجام زیارت نیابتی کوتاه، اگر چه با یک سلام کوتاه باشد و هدیه آن به مؤمنین و مؤمنات بد وارث و بی وارث، پدران و مادران و فرزندان بلا واسطه معصومین علیهم السلام و آندسته از عاشقان امام رضا علیه السلام که در حسرت زیارت ایشان می سوزند و موفق به زیارت حضرتش نمی شوند.
مدیریت زمان در ساعت استراحت
خدّام محترم میتوانند از ساعات استراحت خود با یک برنامه ریزی دقیق استفاده های گوناگونی ببرند مانند:
خواندن نمازهای مستحبی .
حفظ اولیه قرآن .
گذراندن دورههای آموزشی حرم .
انتخاب یک سیر مطالعاتی معرفتی و طی کردن آن .
ختم قرآن .
زیارت سائر امامان از حرم ملکوتی آستان قدس.
کمک به مدیریت زمان زائران
توقعّ دیگری که در کنار مدیریت زمان خویش، از خادمان حضرت رضوی مورد انتظار است، مدیریت زمان زایران می باشد. خادمان حرم عملاً میتوانند الگویی مناسب برای دوری از اتلاف عمر و بهره برداری معنوی زوّار باشند. تذکّرات مشفقانه خادمین و راهنمایی زایران در جهت چگونگی استفاده از اوقات زیارت و هدایت ایشان به سوی کارهای مفیدتر و نظم بخشی به امور، کمک شایانی در مدیریت زمان زوّار به حساب می آید .
به عنوان نمونه برخی از تذکرات و ارشادات خادمین به زایران میتواند در این موارد باشد:
اطلاع رسانی نسبت به زمان و مکان برگزاری جلسات سخنرانی و معرفتی.
اطلاع رسانی از زمان و مکان دعاها در حرم .
راهنمایی جوانان و نوجوانان نسبت به برنامه های آماده شده ویژه این گروه در حرم.
اطلاع رسانی درباره عبادات، نمازها و دعاهایی که در طول ماه و روز، زمانی خاص دارند .
معرّفی کتابخانه های حرم، واحدهای فرهنگی و آموزشی حرم و…
راهنمایی و آموزش آداب زیارت به زوّار
اصل غنی سازی اوقات خدمت و مدیریت زمان
مدیریت زمان عبارت است از در گردش نگه داشتن زمان و لحظات زندگی و مفید نمودن حداکثری آن .
مدیریت زمان یعنی استفاده بهینه از زمان با جدّیت و تلاش تمام و اجازه ندادن به دخالت ناروای امور در جریان اجرای برنامه ها.
مدیریت زمان یعنی استفاده حداکثری از زمان حداقلی برای رسیدن به اهداف.
و در یک جمله مدیریت زمان یعنی مهار عمر، سال، ماه ،هفته، روز، ساعت، دقیقه و ثانیه های زندگی.
در یک نگاه کلّی مدیریت زمان برای خدّام در چند بخش قابل بررسی است:
مدیریت زمان در حین خدمت
از جمله عوامل موفقیت در خدمت خالصانه به آستان مقدس اهل بیت علیهم السلام، مدیریت زمان در هنگام خدمت است .
توفیق حضور یافتن در بارگاه ملکوتی حضرت ثامن الحجج علیه السلام، فرصتی طلایی است تا خادمان حرم، ضمن انجام وظایف خود، از زمان تحت اختیار خود بیشترین استفاده را ببرند و با مدیریت صحیح زمان، ضمن افزایش کارآیی و بازدهی خود در خدمت به میهمانان و زایران، از لحظه لحظه عمر برای تقّرب و رشد هر چه بیشتر بهره برداری نمایند .
قال علی علیه السلام لمالک أشتر:
(فضع کلّ أمرٍ موضعه و أوقع کلّ أمرٍ موقعه.)
«و تلاش کن هر کاری را در جای خود و در زمان مخصوص خود انجام دهی ».
از آنجا که خادمان حرم در طول خدمت روزانه خود ساعاتی را به خدمت مستقیم مشغولند و ساعاتی را به استراحت میپردازند لازم است برای هر دو زمان خود برنامه ریزی نمایند .
به عنوان مثال برای ساعات خدمت در کنار انجام وظایف ،به انجام این برنامه ها توجه شود:
ذکر گفتن خصوصاً مداومت بر صلوات و استغفار .
خواندن نماز مستحبی در حال خدمت.
درس آموزی از ارادت خالصانه زایران به امام رضا علیه السلام.
تفکّر در عظمت مقام ولایت امام.
تمرین حسّ حضور در محضر امام .
استفاده از فضای معنوی و ملکوتی حرم برای سیر و سلوک و توجّه به حضرت حق و امام.
گفتگو و نجوای عاشقانه و خالصانه با امام .
دعا کردن برای برآمدن حاجات میهمانان و زایران و مشتاقان زیارت علی ابن موسی الرضا علیه السلام که موفق به زیارت آن حضرت نشده اند .
حفظ قرآن و مرور محفوظات خود (بطوری که با طی یک دوره آموزشی و استفاده از اوقات خدمت میتوانند در کوتاهترین زمان، کل قرآن را حفظ نمایند).
قرائت اذکار مخصوص هر ماه و اذکار مستحّب ساعات شبانه روز.
هدیه کلامی یک حدیث یا یک آیه به زایران به عنوان سوغات معنوی .
امر به معروف و نهی از منکر و تلاش برای معرفت افزایی زائران.
انجام زیارت نیابتی کوتاه، اگر چه با یک سلام کوتاه باشد و هدیه آن به مؤمنین و مؤمنات بد وارث و بی وارث، پدران و مادران و فرزندان بلا واسطه معصومین علیهم السلام و آندسته از عاشقان امام رضا علیه السلام که در حسرت زیارت ایشان می سوزند و موفق به زیارت حضرتش نمی شوند.
مدیریت زمان در ساعت استراحت
خدّام محترم میتوانند از ساعات استراحت خود با یک برنامه ریزی دقیق استفاده های گوناگونی ببرند مانند:
خواندن نمازهای مستحبی .
حفظ اولیه قرآن .
گذراندن دورههای آموزشی حرم .
انتخاب یک سیر مطالعاتی معرفتی و طی کردن آن .
ختم قرآن .
زیارت سائر امامان از حرم ملکوتی آستان قدس.
کمک به مدیریت زمان زائران
توقعّ دیگری که در کنار مدیریت زمان خویش، از خادمان حضرت رضوی مورد انتظار است، مدیریت زمان زایران می باشد. خادمان حرم عملاً میتوانند الگویی مناسب برای دوری از اتلاف عمر و بهره برداری معنوی زوّار باشند. تذکّرات مشفقانه خادمین و راهنمایی زایران در جهت چگونگی استفاده از اوقات زیارت و هدایت ایشان به سوی کارهای مفیدتر و نظم بخشی به امور، کمک شایانی در مدیریت زمان زوّار به حساب می آید .
به عنوان نمونه برخی از تذکرات و ارشادات خادمین به زایران میتواند در این موارد باشد:
اطلاع رسانی نسبت به زمان و مکان برگزاری جلسات سخنرانی و معرفتی.
اطلاع رسانی از زمان و مکان دعاها در حرم .
راهنمایی جوانان و نوجوانان نسبت به برنامه های آماده شده ویژه این گروه در حرم.
اطلاع رسانی درباره عبادات، نمازها و دعاهایی که در طول ماه و روز، زمانی خاص دارند .
معرّفی کتابخانه های حرم، واحدهای فرهنگی و آموزشی حرم و…
راهنمایی و آموزش آداب زیارت به زوّار
