مکاسب 20 سوال
1- در بیع فضولی کلی ما فی الذمه کدام گزینه صحیح نمیباشد؟
۱) قصد انجام عقد برای شخص معین کافی است
۲) دوطرف معامله را باید معین کند ولو قصداً
۳) تعیین صاحب ذمه لازم است ولو در قصد
۴) اضافه کردن به ذمه شخص معین لازم است
۲- از نظر شیخ انصاری مدلول مطابقی آیۀ شریفۀ «أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ» چیست؟
۱) حلیت خصوص تصرفات متوقفه بر ملکیت
۲) جواز وضعی و تکلیفی بیع
۳) حلیت تکلیفی جمیع تصرفات مترتبه بر بیع
۴) صحت و نفوذ بیع
۳- بنابر اینکه معاطات مفید اباحه باشد آیا معاطات فضولی صحیح است؟
۱) خیر زیرا معاطات فضولی معنا ندارد
۲) خیر، زیرا طبق قاعده معاطات مفید ملکیت تصحیح شد
۳) آری زیرا ادله معاطات جمیع معاملات حتی اباحه را شامل میشود
۴) خیر زیرا رضایت فعلیه مالک وجود ندارد
۴- مراد از ضمان شیء عند الاطلاق چیست؟
۱) لزوم تدارک شیء بجامع عوض واقعی و مسمیّ
۲) تدارک شیء به أقل الأمرین از عوض واقعی و عوض مسمیّ
۳) لزوم تدارک آن بعوضه المسمّی
۴) لزوم تدارک آن شیء بعوضه الواقعی
۵- از نظر شیخ انصاری اگر از ادلۀ تجهیز میت استفاده شود که تجهیز حق میت بر مکلفین است، اخذ اجرت بر تجهیز چه حکمی دارد؟ به چه دلیل؟
۱) جایز است، به دلیل سیره غیر مردوعه عقلا
۲) جایز نیست، بدلیل اینکه تجهیز ادای حق است
۳) جایز است، بدلیل اینکه تجهیز واجب توصلی است
۴) جایز است، به دلیل عمومات صحت اجاره
۶- اکراه بر یکی از دو نفر چه حکمی دارد؟
۱) اگر هر دو انجام دهند عقد هر دو اکراهی است
۲) هر کدام انجام دهند عقد اکراهی است
۳) اگر احدهما اقدام کند عقد اکراهی نیست
۴) فقط اگر مالک و وکیل باشند هر کدام انجام دهند اکراهی است
۷- از نظر شیخ انصاری بنابر صحت بیع فضولی، اگر فضولی مال غیر را با مال خودش یکجا بفروشد و مالک رد کند، حکم چیست؟
۱) بیع مال خودش موقوف بر اجازه است
۲) بیع مال خودش با ثبوت خیار برای طرفین صحیح است
۳) بیع مال خودش با ثبوت خیار برای مشتری صحیح است
۴) بیع هر دو مال باطل است
۸- آیا عقد اکراهی قابلیت الحاق رضا و صحت را دارد یا خیر؟
۱) خیر زیرا حدیث رفع عقد را کان لم یکن مینماید
۲) آری زیرا اثر کامل بدون لحاظ اکراه است ولی جزء العله شدن بعد از لحوق اکراه است
۳) خیر، زیرا جزء العله شدن نیز با حدیث رفع بر داشته میشود
۴) آری زیرا حدیث رفع فقط اثر کامل را برمیدارد
۹- داستان عروه بارقی در چه صورت دلیل بر صحت عقد فضولی است؟
۱) در معامله اول قطعاً فضولا دو گوسفند خریده است
۲) با علم عروه به رضایت پیامبر همچنان معامله فضولی باشد
۳) اگر عروه قبض و اقباض در معامله دوم ننموده باشد
۴) در معامله دوم علم به رضایت پیامبر به تسلیم گوسفند داشته است
۱۰- از نظر شیخ انصاری مقصود از ضمان در قاعده «ما یضمن بصحیحه یضمن بفاسده»، چیست؟
۱) کون تلفه فی ملکه بحیث یتلف مملوکا له
۲) وجوب اداء العوض المسمی
۳) کون دَرَک المضمون، علیه
۴) هیچکدام
۱۱- از نظر شیخ انصاری کدام گزینه درباره آیه شریفه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَنْ تَکُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْکُمْ» صحیح است؟
۱) گزینه ۱ و ۲
۲) هیچکدام
۳) به سیاق تحدید و مفهوم وصف، بر بطلان عقد فضولی دلالت دارد.
۴) به کمک مفهوم حصر، بر بطلان عقد فضولی دلالت دارد.
۱۲- آیا مالک میتواند با حفظ ملکیت خود تصرفات موقوف بر ملک را برای غیر، مباح کند؟ به چه دلیل؟
۱) بله؛ به دلیل اطلاق ادله حلیت آن تصرفات
۲) خیر؛ زیرا اذن مالک مشرّع نیست
۳) خیر؛ زیرا ملکیت با اباحة قابل جمع نیست
۴) بله؛ به دلیل «الناس مسلطون علی اموالهم»
۱۳- طبق نظر شیخ انصاری مقصود از فضولی کدام است؟
۱) الکامل الغیر المالک للتصرف و لو کان غاصبا.
۲) العاقد بلا اذن من یحتاج الی اذنه.
۳) العقد بلا اذن من یحتاج الی اذنه.
۴) الکامل الغیر المالک للتصرف اذا لم یکن غاصبا.
۱۴- از نظر شیخ انصاری انسب به قواعد و عمومات در بحث اجازه مالک نسبت به عقد فضولی، به ترتیب کدام است؟
۱) نقل، سپس کشف حکمی
۲) کشف حکمی، سپس کشف حقیقی
۳) نقل، سپس کشف حقیقی
۴) کشف حقیقی، سپس نقل
۱۵- از نظر شیخ انصاری اگر مالک بعد از عقد فضولی بمیرد، حکم چیست؟
۱) بنابر ناقلیت اجازه، حق اجازه به ورثه منتقل میشود
۲) اجازه به ورثه منتقل نمیشود
۳) حق اجازه به ورثه منتقل میشود
۴) بنابر کاشفیت اجازه، حق اجازه به ورثه منتقل میشود
۱۶- اگر شخصی اکراه شود یا مال خود را بفروشد و یا دین حالّ خود را أدا کند، حکم چیست؟
۱) هیچکدام اکراهی و باطل نیست
۲) هر کدام را که اختیار کند اکراهی و باطل است
۳) فقط بیع اکراهی و باطل است
۴) ادای دین اکراهی و باطل است
۱۷- در تصویر «من باع مال الغیر لنفسه» کدام گزینه صحیح میباشد؟
۱) باع لنفسه مع ادعا کونه مالکاً ولو علم عدم کونه مالکاً
۲) باع لنفسه مع اعلمه بعدم کونه مالکاً
۳) باع لنفسه مع اعتقاد کونه مالکاً او ادعائه
۴) باع لنفسه مع اعتقاد کونه مالکاً ولو لم یعلم عدم کونه مالکاً
۱۸- از نظر شیخ انصاری موضوع مسالۀ حرمت اخذ اجرت بر واجبات چیست؟
۱) واجب عینی تخییری است
۲) واجب تخییری و کفایی است
۳) واجب کفایی است
۴) واجبی است که برای مستاجر نفعی دارد
۱۹- لو کان الفعل (مثلاً الطلاق) لا من جهة التخلص عن الضرر المتوعد به بل من جهة دفع الضرر اللاحق للمکره، حکم این طلاق نزد شیخ چیست؟
۱) باطل است زیرا مکره هم وابسته به مکره است
۲) باطل است چه مکره پسر او باشد و چه شفقت دینی باشد
۳) صحیح است زیرا اکراه دفع ضرر از مکره است
۴) محل اشکال است
۲۰- مفاد روایت «المصلح لیس بکذاب» چیست؟
۱) وجوب اصلاح بین مردم
۲) وجوب کذب در صورت ضرورت
۳) جواز کذب برای اصلاح بشرط عجز از توریه
۴) جواز کذب برای اصلاح
اصول۲۰ سئوال
۲۱- ظاهر من تمسّک فی أصالة الصحة بالغلبة هو الحمل علی ..... ظاهر من تمسّک فیها بظاهر فعل المسلم.
۱) الصحة الفاعلیة بخلاف
۲) الصحة الواقعیّة و کذا
۳) الصحة الفاعلیّة و کذا
۴) الصحة الواقعیة بخلاف
۲۲- تعلیل خلود اهل جهنم در آتش بر اینکه عزم بر ثبات بر معصیت داشتهاند نشان چیست؟
۱) عقاب بر قصد گناه
۲) عزم بر ثبات بر گناه موجب بزرگی گناه میگردد
۳) قسمتی از عذاب جهنم برای تجری آنان است
۴) حرمت تجری
۲۳- آیا در شبهات وجوبیه میتوان احتیاط نمود؟ چرا؟ کدام دلیل مطابق ادعا میباشد؟
۱) خیر، زیرا احتمال مطلوبیت عمل را عبادت قطعی نمیکند
۲) بله، عقل حکم به مطلوبیت میکند بالملازمه شارع هم حکم میکند
۳) خیر، زیرا علم اجمالی به عبادت بودن موجب قصد قربت نمیشود
۴) بله، زیرا امر به احتیاط به نفس العمل خورده و قصد قربت با همین امر به احتیاط میشود
۲۴- اگر در حدیث رفع، مراد رفع عموم الآثار باشد منظور از این عموم الآثار چیست؟
۱) الآثار الشرعیة حتی المترتبة علی الشیء بوصف عدم الخطأ
۲) الآثار الشرعیة المترتبة علی الفعل لابشرط الخطأ و العمد
۳) الآثار الشرعیة و العقلیة حتی المترتبة علی العمل
۴) الآثارالشرعیه حتی الآثار المترتبة علی هذه العنوانات من حیث هی
۲۵- در مورد اطلاق «حجت» بر قطع، کدام گزینه صحیح میباشد؟
۱) الوسط لثبوت حکم آخر غیرحکم متعلقه
۲) الوسط لثبوت احکام متعلقه شرعاً
۳) الوسط الذی یصیر واسطة لثبوت الاکبر للاصغر
۴) الموجب لثبوت حکم متعلقه له
۲۶- اگر ظن خاص معتبر داشته باشیم آیا تحصیل آن واجب است و یا آن که میتوان به احتیاط عمل نمود؟
۱) ظن خاص بر احتیاط مقدم است چرا که احتیاط وظیفهء فاقد حجت است
۲) احتیاط کافی است اگر موجب تکرار نشود مثل عملی که توصلی است
۳) تحصیل ظن لازم است زیرا اساساً در جایی اعتبار شده که احتیاط ممکن است
۴) احتیاط در تکرار بر ظن خاص مقدم است چرا که موجب علم است ولی مخالف با سیره است
۲۷- «و دعوی ان حکم العقل بوجوب دفع الضرر المحتمل بیان عقلی فلایقبح بعده المؤاخذة» مطابق این ادعا رابطه بین حکم عقل به قبح عقاب بلا بیان و حکم عقل بوجوب دفع ضرر محتمل چیست؟
۱) هر کدام در موضوع خاصی وارد شدهاند
۲) قاعده دوم حاکم بر قاعده اول است
۳) قاعده دوم وارد بر قاعده اول است
۴) قاعده اول وارد بر قاعده دوم است
۲۸- «حکم بعضهم بصحة ائتمام احد واجدی المنی فی الثوب المشترک بینهما بالاخر» این مثال برای کدام گزینه است؟
۱) تبدیل علم اجمالی به شک بدوی در دو مکلف
۲) عدم اعتبار علم اجمالی
۳) عدم اعتبار علم تفصیلی حاصل از علم اجمالی
۴) ثوب مشترکِ نجس در نماز بر تن هیچکدام نمیباشد
۲۹- تقدیم النص علی الظاهر ..... تقدیم الأظهر علی الظاهر.
۱) خارج عن مسألة الترجیح بحسب الدلالة بخلاف
۲) داخل فی مسألة الترجیح بحسب الدلالة بخلاف
۳) خارج عن مسألة الترجیح بحسب الدلالة نظیر
۴) داخل فی مسألة الترجیح بحسب الدلالة نظیر
۳۰- اگر در علم اجمالی شبهه تحریمیه مضطرّ به ارتکاب بعض معین از اطراف شود حکم بقیه اطراف علم اجمالی چیست؟
۱) اگر اضطرار قبلالعلم باشد ارتکاب بقیه جایز و اگر بعد از علم باشد جایز نیست
۲) اگر اضطرار بعد از ارتکاب بعض اطراف باشد مانع تنجز در بقیه نیست
۳) اگر اضطرار بعد العلم باشد ارتکاب بقیه جایز و اگر قبل از علم باشد جایز نیست
۴) مطلقا ارتکاب جایز نیست
۳۱- ثم اذا فرض خروج بعض الأفراد فی بعض الازمنة عن هذا العموم فشک فی ما بعد ذلک الزمان المخرج بالنسبة الی ذلک الفرد هل هو ملحق به فی الحکم او ملحق بما قبله؟» کدام گزینه مثال برای این مساله میباشد(بعد از ورود امر أکرم العلماء) ؟
۱) لا تکرم الفساق منهم، فشک فی التائب من الفساق
۲) لا تکرم العلماء یوم السبت، فشک فی یوم الاحد
۳) لا تکرم زیداً العالم یوم السبت، فشک فی یوم الاحد
۴) لا تکرم زیداً الفاسق یوم السبت، فشک فی یوم الاحد
۳۲- فرق عمل به ظن و احتیاط چیست با اینکه هر دو تکلیف به چیزی است که معلوم نیست از طرف مولی باشد؟
۱) در ظن التزام، براساس احتمال انتساب است ولی احتیاط براساس انتساب است
۲) در ظن التزام، براساس انتساب به مولی است ولی احتیاط براساس احتمال انتساب است
۳) در ظن التزام بدون دلیل است ولی احتیاط دلیل معتبر دارد
۴) در ظن التزام براساس ظن است ولی احتیاط در ظرف شک است
۳۳- ان الامر دائر بین وجوب تحصیل مطلق الاعتقاد بالاحکام الشرعیة المعلومة اجمالاً و بین وجوب تحصیل خصوص الاعتقاد القطعی، فیرجع الی الشک فی المکلف به و تردده بین التخییر و التعیین فیحکم بتعیین تحصیل خصوص الاعتقاد القطعی. این بیان دلیل کدام مدعی است و جوابش چیست؟
۱) اعتبار ظن - کفایت علم به امتثال با عمل به احتیاط و لو ظن هم کافی است
۲) عدم اعتبار ظن - تردد در موضوع مستلزم تردد در حکم است و تردد در حکم عقل معنا ندارد
۳) عدم اعتبار ظن - عمل به ظن مخالفِ اصول، مخالفت قطعی با حکم شارع است دیگر نوبت به این استدلال نمیرسد
۴) اعتبار ظن - وجوب تحصیل اعتقاد حکم عقل است و تردد عقل در موضوع حکمش معنا ندارد
۳۴- در شبهات موضوعیهای مثل زن که مردد است بین زوجه و اجنبیه آیا اصالة البرائة جاری میگردد؟
۱) خیر زیرا استصحاب عدم علقه زوجیت وارد است
۲) خیر زیرا در شبهات موضوعیه وظیفه احتیاط است
۳) خیر زیرا استصحاب عدم علقه زوجیت حاکم است
۴) بله، زیرا ادله برائت اطلاق دارد
۳۵- یفرّق فی جریان الاستصحاب بین قوله «الماء المتغیر نجس» و بین قوله «الماء ینجس اذا تغیّر» فیجعل الموضوع فیالاول الماء المتلبّس بالتغیّر فیزول الحکم بزواله و فی الثانی نفس الماء فیستصحب النجاسة لو شک فی مدخلیة التغیّر فی بقاءها» این تفصیل در جریان استصحاب در صورتی است که تشخیص قیود ماخوذه در ... به ملاک ... باشد.
۱) موضوع- لسان دلیل
۲) موضوع- عرف
۳) موضوع – عقل
۴) حکم- لسان دلیل
۳۶- فاذا فرضنا الشئ فی الواقع واجباً و قامت امارة علی تحریمه فان لم یحرم ذلک الفعل لم یجب العمل بالامارة و ان حرم، فان بقی الوجوب لزم اجتماع الحکمین المتضادین و ان انتفی ثبت انتفاء الحکم الواقعی. این بیان اشکال به چه مسلکی و دلیل بر چه مسلکی در باب حجیت امارات است؟
۱) مصلحت سلوکیه – طریقیت
۲) مصلحت سلوکیه- سببیت
۳) طریقیت- سببیت
۴) سببیت- مصلحت سلوکیه
۳۷- کدام گزینه دلیل بر حرمت تجری نمیباشد؟
۱) اجماع قائم است بر اینکه اگر قطع به خطر دارد به سفر برود نماز تمام است حتی اگر معلوم شود ضرری در آن نیست
۲) عقل حکم به قبح فاعلی تجری میکند
۳) کسی که ظن به ضیق وقت دارد نماز را تاخیر بیاندازد و بعد معلوم شود وقت خارج نشده اجماعاً معصیت نموده است
۴) عقلاء او را مستحق مذمت میدانند
۳۸- اگر شک در جزئیت استعاذه در نماز شود با توجه به فقدان نص، حکم چیست؟
۱) احتیاط به دلیل اقل و اکثر ارتباطی بودن
۲) احتیاط به دلیل استصحاب اشتغال
۳) تخییر به دلیل جدا شدن در واجبِ فاقد و واجدِ جزء
۴) برائت به دلیل اینکه وجوب اکثر «ما حجب الله علمه عن العباد» است
۳۹- «قد یستصحب صحة العبادة عند الشک فی طروّ مفسد کفقد ما یشک فی اعتبار وجوده فی العبادة او وجود ما یشکّ فی اعتبار عدمه» طبق نظر شیخ انصاری(ره) آیا این استصحاب جاری است؟
۱) اگر شک در عروض چیزی شود که هیأت اتصالیه نماز را به هم میزند استصحاب صحت میشود
۲) مطلقاً استصحاب جاری است
۳) استصحاب حرمت قطع و وجوب مضیّ میشود
۴) اگر شک در وجود مانع باشد استصحاب جاری است
۴۰- أخبار التوقف تثبت تکلیفاً ظاهریاً بوجوب الکف و ترک المضیّ عند الشبهۀ فهی ..... .
۱) مقدمة علی أخبار البرائة لتقدم المثبت علی النافی
۲) معارضة بأدلة البرائة التی لسانها لسان قبح العقاب بلا بیان
۳) مقدمة علی اخبار البرائة کتقدّم الامارة علی الأصل
۴) مقدمة علی أخبار البرائة لاعتضادها بأخبار الاحتیاط